Horeca in de coronacrisis

Door de uitbraak van het COVID-19 coronavirus en de daarmee verband houdende overheidsmaatregelen, is het bedrijfsleven het afgelopen jaar geconfronteerd met buitengewone omstandigheden die zeer ingrijpende gevolgen hebben gehad voor de bedrijfsresultaten van talloze ondernemingen binnen onder meer de horeca.

Door de noodgedwongen sluiting van de horeca en de (gedeeltelijke) sluiting van hotels hebben ondernemers in deze branche het zwaar te verduren gehad de afgelopen maanden. Sinds 1 juni 2020 is de horeca gelukkig weer open, maar helaas ervaren horecaondernemers vooralsnog de economische gevolgen van de noodgedwongen sluiting en blijvende maatregelen.

NOW

Om de economische gevolgen van de coronacrisis te mitigeren, heeft het kabinet in maart van dit jaar de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor behoud van Werkgelegenheid (NOW 1.0) geïntroduceerd. Deze regeling voorzag in een tegemoetkoming van een deel van de loonkosten voor de werkgever voor de periode tot en met mei 2020. Al snel werd duidelijk dat een verlenging van deze maatregelen noodzakelijk was. In juni 2020 heeft het kabinet een verlenging van deze regeling aangekondigd (NOW 2.0). Vanaf 6 juli tot 31 augustus 2020 kunnen werkgevers de NOW 2.0 aanvragen bij het UWV. Hoewel de NOW 2.0 met name een verlengstuk is van de NOW 1.0, zijn er enkele wijzigingen aangebracht die voor de werkgevers belangrijk zijn om kennis van te nemen.

NOW 2.0

Een horecaondernemer kan beroep doen op de NOW 2.0 als deze, als gevolg van de coronacrisis en de daarmee samenhangende overheidsmaatregelen, in de periode van 1 juni 2020 tot en met 30 november 2020 gedurende vier aaneengesloten maanden een omzetdaling verwacht van tenminste 20%. Net als bij de NOW 1.0 vergoedt de NOW 2.0 bij 100% omzetverlies maximaal 90% van de loonkosten. Eventuele andere subsidies die de onderneming in het kader van corona ontvangt, tellen mee als omzet.

Onder de NOW 2.0 wordt, in de regel, de hoogte van de loonsom afgeleid van de loonsom in de maand maart 2020. Dit wijkt af van de NOW 1.0 waarin de maand januari 2020 als ijkpunt werd gebruikt voor de bepaling van de hoogte van de loonsom. Deze wijziging is met name praktisch voor seizoenshoreca die in januari een lage loonsom kent.

Verplichtingen voor de werkgever onder de NOW 2.0

De NOW 2.0 bevat een aantal reeds bestaande verplichtingen, maar introduceert ook nieuwe verplichtingen voor de werkgever. Bij niet (volledig) nakomen van deze verplichtingen loopt de ondernemer risico dat hij het ontvangen bedrag moet terugbetalen.

Reeds bestaande verplichtingen

Enkele verplichtingen voor de werkgever zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van de NOW 1.0. Zo dient de werkgever, die gebruik wilt maken van de NOW 2.0, zich in te spannen om de loonsom volledig te blijven betalen. De werkgever dient tevens de subsidie uitsluitend aan te wenden voor het doel waarvoor deze is verstrekt, namelijk voor de betaling van de loonkosten. Daarnaast dient de werkgever ontslag van zijn werknemers op grond van bedrijfseconomische redenen te voorkomen. De werkgever is echter nog wel bevoegd een arbeidsovereenkomst met wederzijds goedvinden op te zeggen. Tot slot is de werkgever verantwoordelijk voor de juistheid van de aangeleverde informatie. Tevens legt hij verantwoording af over de wijze waarop hij aan de voorwaarden uit de regeling voldoet.

Nieuwe verplichtingen onder NOW 2.0

Zoals eerder vermeld, is de NOW 2.0 een verlengstuk van de bestaande NOW 1.0. De nieuwe regeling voorziet echter ook in enkele nieuwe verplichtingen voor de werkgever. Zo mag een onderneming die gebruik maakt van de NOW 2.0 geen winstuitkeringen doen aan haar aandeelhouders. Zij mag tevens ook geen bonussen aan het bestuur of de directie verstrekken of eigen aandelen inkopen.

De NOW 2.0 introduceert tevens een inspanningsverplichting van de werkgever jegens zijn werknemers om deze te stimuleren een ontwikkeladvies aan te vragen of deel te nemen aan scholing voor het behoud van werk. Dit betekent dat de werkgever verplicht is om bijscholing/omscholing toegankelijk te maken voor zijn personeel. Voor de bekostiging hiervan is door de overheid een aantal dingen mogelijk gemaakt, waaronder de Nederland Leert Door regeling. Door middel van deze regeling wordt het aanbieden van omscholing voor de werkgever laagdrempeliger gemaakt.

Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb

Mkb-ondernemers die door de overheidsmaatregelen het hardst zijn geraakt, kunnen naast de NOW 2.0-regeling de Tegemoetkoming Vaste Lasten mkb (TVL) aanvragen. Hiermee krijgen mkb-ondernemingen met een omzetdaling van tenminste 30%  een tegemoetkoming in de vaste lasten. De hoogte van deze tegemoetkoming is afhankelijk van de hoogte van de vaste lasten, de omvang van het bedrijf en de omzetderving. De subsidie bedraagt minimaal € 1.000,– en maximaal € 50.000,–.

Reorganisatie

Het is onder de NOW 2.0-regeling in beginsel niet toegestaan om werknemers op grond van bedrijfseconomische redenen te ontslaan. Het is echter goed denkbaar dat, ondanks een beroep op de NOW 2.0, het redelijkerwijs niet mogelijk is om een deel van de werknemers in dienst te houden.

Indien de werkgever overgaat tot ontslag, wordt het volledige loon (100%) van de ontslagen werknemer(s) op de subsidie in mindering gebracht. Dit is een belangrijke wijziging ten opzichte van de NOW 1.0-regeling, waarbij ontslag een korting van 150% inhield voor de werkgever. Dit betekent dat de ontslagboete is komen te vervallen, waardoor het ontslag onder de NOW 2.0 laagdrempeliger is dan onder de NOW 1.0.

Bij grotere ontslagaanvragen zal daarentegen wel een extra korting op de NOW-subsidie worden toegepast. Indien de werkgever in de periode van 30 mei 2020 tot en met 30 september 2020 één of meerdere meldingen, als bedoeld in de Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO) én indien de werkgever gedurende de subsidieperiode twintig of meer aanvragen voor bedrijfseconomisch ontslag bij het UWV per werkgebied van WMCO indient, dan wordt het totale subsidiebedrag met 5% verlaagd.

Deze extra korting zal niet worden toegepast indien de werkgever en de belanghebbende vakbonden een akkoord hebben bereikt. Dit betekent dat bedrijven die gebruik maken van de NOW 2.0, bij ontslag van meer dan twintig werknemers de vakbond of personeelsvertegenwoordiging moeten betrekken om korting van de subsidieaanvraag te voorkomen. In het geval dat het partijen niet lukt om overeenstemming te bereiken, moeten zij een verzoek tot mediation indienen bij de Stichting van Arbeid. Hier zal worden beoordeeld of het voorgesteld aantal te vervallen arbeidsplaatsen noodzakelijk is. Indien dit het geval is, dan zal de 5% korting komen te vervallen.

Kortom, door het vervallen van de ontslagboete is ontslag op grond van bedrijfseconomische redenen laagdrempeliger geworden. Bij grotere ontslagaanvragen riskeert de werkgever echter wel dat de gehele subsidie met 5% wordt verlaagd. Hierdoor dient de werkgever van tevoren na te gaan of het verstandig is de NOW 2.0-regeling aan te vragen als hij voorziet dat hij mogelijkerwijs grotere ontslagaanvragen zal moeten doen.

Onze specialisten

Heeft u vragen of heeft u behoefte aan advies? Neem gerust contact op met onze gespecialiseerde advocaat mr. E.H.J. van de Velde.