40.000+ Turboliquidaties

Ik wil geen controle en geen pottenkijkers, zegt boefje X!

De afgelopen 5 jaar heeft het concept ‘Turboliquidatie’ een vogelvlucht genomen. Ruim 40.000 ondernemingen werden in 2022 op grond van artikel 2:19 lid 4 BW op eenvoudige wijze met achterlating van schulden begraven.

Turboliquidatie in 5 minuten

Het is verschrikkelijk eenvoudig om de rechtspersoon te laten verdwijnen. In minder dan 5 minuten kan online via de KvK het formulier 17a worden ingevuld. Even printen en met de post naar de KvK en een week later is er de bevestiging van de ontbinding van de rechtspersoon. Tot 15 november 2023.

Voor zover de crediteuren al wisten dat de vennootschap was ontbonden, wisten de crediteuren niets over de vermogenstoestand van de vennootschap. Er waren geen baten, zo stelde het bestuur en zonder administratie konden de crediteuren ook niet stellen dat er wel baten waren. De bestuurder aanspreken op onbehoorlijke taakvervulling of fraude zonder gegevens was feitelijk al helemaal geen optie.

Crediteurenbenadeling

Kortom de crediteuren stonden -op enige uitzonderingen na- met lege handen en controle was er feitelijk niet. De bedragen over schuldeisersbenadeling variëren. Als je uitgaat van een gemiddelde schuldenlast in een faillissement van € 200.000,00 dan praat je bij 40.000 turboliquidaties al over € 8 miljard aan schade per jaar.

Bezorgde Minister

Onze Minister maakte zich in elk geval zorgen over het toenemen van de turboliquidaties met name als gevolg van de Coronapandemie en het terugbetalen van de steunmaatregelen die voor veel ondernemers de nekslag gaat betekenen. Als wij daar de inflatie van 2022 en 2023 bij optellen dan zou die vrees van onze Minister zeer terecht kunnen zijn, dus…..

Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie per 15 november 2023

Deze wet tracht meer transparantie te geven ter bescherming van de rechten van de crediteuren. Een goed initiatief, maar is de wet effectief of is het een doekje tegen het bloeden, die de ‘eerlijke’ ondernemers die een vennootschap zonder baten willen ontbinden, enkel extra tijd en geld kost.

Wat moet er namelijk vanaf 15 november 2023 moet gebeuren volgens die nieuwe wet:

Artikel 2:19b BW (ingangsdatum 15 november 2023):

Lid 1:
Als de rechtspersoon is ontbonden overeenkomstig artikel 19 lid 1 onderdeel a en gelijktijdig heeft opgehouden te bestaan als bedoeld in artikel 19 lid 4, deponeert het bestuur binnen veertien dagen na de ontbinding bij de registers waar de rechtspersoon is ingeschreven:

a. een balans en een staat van baten en lasten met betrekking tot het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden en het voorgaande boekjaar als er op het moment van ontbinding over dat jaar nog geen jaarrekening openbaar is gemaakt;

b. een beschrijving van:

1°. de oorzaak van het ontbreken van baten op het tijdstip van de ontbinding;

2°. indien aan de orde, de wijze waarop de baten van de rechtspersoon te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld, en

3°. indien aan de orde, de redenen waarom een schuldeiser of schuldeisers geheel of gedeeltelijk onbetaald zijn gebleven, en

c. de jaarrekeningen inzake de boekjaren die vooraf zijn gegaan aan het boekjaar waarin de rechtspersoon is ontbonden, indien daarvoor op grond van artikel 394 lid 3 van dit boek een plicht tot openbaarmaking bestaat waar nog niet aan is voldaan, in voorkomend geval inclusief de accountantsverklaring, bedoeld in artikel 393 lid 5.

Lid 2:
Onverwijld nadat deze deponeringen zijn gedaan, doet het bestuur daarvan schriftelijk mededeling aan de schuldeisers.

Feitelijk is het een verkapte en verkorte eigen aangifte faillissement, die moet worden gedeponeerd bij de KvK.

Bestuursverbod op vordering Openbaar Ministerie

In artikel 2:19c BW wordt de mogelijkheid geboden aan het Openbaar Ministerie om bij de rechtbank een bestuursverbod te vorderen, wanneer een bestuurder niet heeft voldaan aan zijn nieuwe verplichtingen en doelbewust schuldeisers heeft benadeeld en hem daar een persoonlijk verwijt van kan worden gemaakt.

Het klinkt mooi maar wat zal de reactie van de malafide ondernemer zijn, of gewoon een ondernemer die toevallig een vervelend hoge rekening courant schuld aan de vennootschap heeft.

De malafide ondernemer

Deze ‘handige’ ondernemer koopt een licentie van een online boekhoudpakket en gaat creatief boekhouden. Het boekjaar 2022 moet aan gaan sluiten aan het boekjaar 2021 -als die is gedeponeerd. Is die niet gedeponeerd dan kunnen er nog extra verplichtingen ingeboekt worden. Vervolgens moet dan het boekjaar 2023 aan gaan sluiten op 2022.

De activa worden omgezet in vorderingen en die worden op een gegeven moment verrekend met verplichtingen. De liquidatiebalans verminderd aan beide zijden en opeens is er geen activa meer. De reden van de schulden en het feit dat die onbetaald zijn gebleven, vinden hun oorsprong in de Coronapandemie en de inflatie in 2022, naast het uitblijven van extra omzet. Het laatste punt en wel lid 2 van artikel 2:19b BW is nog wel een puntje. Aan de crediteuren moet schriftelijk mededeling worden gedaan binnen 14 dagen na de deponering van de stukken bij de KvK. Een advertentie in de Telegraaf (869.000 lezers) kost slechts € 186,00 en dan is er bewijs dat de ontbinding en liquidatie bekend is gemaakt en wel openbaar.

De papieren tijger

Het is algemeen bekend dat onze Minister niet voldoende budget heeft om de opsporingsdiensten FIOD en de politie adequaat te bemannen. De opsporingsdiensten kampen met enorme tekorten en binnen de prioritering is de kans dat het Openbaar Ministerie op basis van deze wet bestuursverboden gaat vordering is -denk ik- voor een malafide ondernemer een aanvaardbaar risico. De kans dat een crediteur, als die de advertentie al gelezen heeft, inzage gaat vragen in de boeken bij de rechter; een faillissement gaat proberen aan te vragen of de malafide bestuurder in rechte gaat betrekken, is ook klein.

Echte tijgers

De beste optie zou natuurlijk zijn om ook alle turboliquidaties te laten toetsen door een door de rechtbank benoemde curator onder toezicht van een rechter-commissaris, maar daar heeft de Rechtspraak geen budget voor en curatoren gaan dit niet gratis doen. Ook deze tijger vinden wij dus alleen in de dierentuin.

Een alternatief zou zijn om voor wat betreft de turboliquidatie de uitzondering van artikel 2:396 BW (de vrijstelling voor kleine bedrijven) te doen laten vervallen, op basis waarvan op grond van artikel 2:393 BW een accountantsverklaring nodig is. Indien de accountant die verklaring weigert dan kan de vennootschap niet worden geliquideerd en resteert dus de eigen faillissementsaanvraag.

Conclusie

Ik vrees dat wij als maatschappij hier een kans hebben laten liggen en hoop dat onze nieuwe Regering Wet 243 amendeert opdat die wet ook een effectief instrument wordt om fraude met turboliquidaties tegen te gaan.

Meer weten over herstructurering of bedrijfsbeëindiging? Neem contact op met Frederik Barthel.

Meer over de Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie